Niemiecki hitlerowski Lager Soldau

Obóz Soldau, zlokalizowany w Działdowie (obecnie woj. warmińsko-mazurskie), jest jednym z
tych miejsc, które przez wiele lat pozostawały w cieniu bardziej znanych obozów
koncentracyjnych. Jednak w ostatnich latach jego historia zaczęła wychodzić na światło dzienne
dzięki kilku publikacjom oraz licznym artykułom naukowym i popularyzatorskim. Obecnie
Działdowo odzyskuje swoje miejsce na mapie polskiej martyrologii, szczególnie w kontekście
martyrologii duchowieństwa katolickiego.

Początki i działalność obozu
Obóz Soldau został założony przez Niemców na przełomie 1939/40 roku, niedługo po wybuchu II
wojny światowej. Jego pierwotnym celem było internowanie polskich jeńców wojennych, jednak
szybko przekształcił się w miejsce przetrzymywania i eksterminacji ludności cywilnej, w tym
przedstawicieli polskiej inteligencji i duchowieństwa.

Warunki życia więźniów
Warunki panujące w obozie były niezwykle ciężkie. Więźniowie byli zmuszani do ciężkiej pracy,
cierpieli z powodu niedożywienia i złej opieki medycznej. Wiele osób zmarło z powodu chorób,
wycieńczenia i brutalnego traktowania przez strażników.

Martyrologia duchowieństwa katolickiego
Obóz Soldau stał się miejscem szczególnego cierpienia dla duchowieństwa katolickiego. Wielu
księży i zakonników zostało aresztowanych i osadzonych w obozie ze względu na ich działalność patriotyczną i społeczną. Władze okupacyjne postrzegały duchowieństwo jako zagrożenie dla
swojej władzy, co skutkowało prześladowaniami i brutalnymi represjami. Wielu z nich zostało
zamęczonych m.in. biskupi płoccy: abp. A. Nowowiejski i bp L. Wetmański oraz s. Maria Teresa
Kowalska, którzy zostali beatyfikowani w 1999 roku przez Jana Pawła II.

Upamiętnienie i znaczenie historyczne
Współczesne badania i publikacje przyczyniają się do szerszego zrozumienia znaczenia obozu
Soldau w kontekście polskiej historii. Pomimo że przez wiele lat pozostawał on w zapomnieniu,
obecnie zaczyna być doceniany jako istotne miejsce pamięci. Praca historyków i badaczy
umożliwia oddanie hołdu ofiarom i przywrócenie im należnego miejsca w historii.
Dzięki tym działaniom, obóz Soldau zyskuje coraz większe uznanie jako symbol polskiego
cierpienia i walki o przetrwanie w obliczu nazistowskiej okupacji. Upamiętnianie tego miejsca jest
nie tylko hołdem dla ofiar, ale również ważnym elementem edukacji historycznej dla przyszłych
pokoleń.