Wykład o obozie NKWD
18 sty
229 słów, 1 minuta czasu czytania.
Jest wiele białych plam dotyczących historii obozu NKWD w Działdowie. Historii niemieckiego obozu KL Soldau poświęcono znacznie więcej publikacji. Obóz NKWD istniał od stycznia do października 1945 roku, ale również i tam działy się tragiczne wydarzenia — mówi Andrzej Rutecki. — Naszym zadaniem jest ocalić pamięć o więźniach tych obozów. Przez obóz NKWD przeszło kilka tysięcy osób, które naraziły się sowietom. W archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zachowała się dokumentacja dotycząca uznania za zmarłych wielu więźniów obozu NKWD w Działdowie lub tych, którzy przez Działdowo zostali wysłani do sowieckich obozów w głąb Rosji i do Polski już nigdy nie wrócili.
Wiersz „Czerwona zaraza” powstał 29 sierpnia 1944 roku. Był to ostatni utwór napisany przez Józefa Szczepańskiego „Ziutka”, polskiego poetę, powstańca warszawskiego i żołnierza batalionu „Parasol” Armii Krajowej. Ten wiersz stał się proroczą wizją, a zaczynał się tak:
Czekamy ciebie, czerwona zarazo,
byś wybawiła nas od czarnej śmierci,
byś nam kraj przedtem rozdarwszy na ćwierci,
była zbawieniem witanym z odrazą.
Na początku 1945 roku rozpoczął się sowiecki „zimowy marsz”, mający na celu przejęcie całego polskiego terytorium. Nowa rzeczywistość nie ominęła ziemi działdowskiej.
— Najbardziej wymownym symbolem sowieckiego „wyzwolenia” były rozsiane po całej Polsce i nadzorowane przez NKWD obozy. Prelekcje, które wygłosił Andrzej Rutecki, ze stowarzyszenia „Pamięć i Tożsamość” 17 stycznia 2025 r. wpisują się w obchody 80. rocznicy utworzenia obozu NKWD w Działdowie oraz 5. Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach.
